در زندگی امروز ساخت و ساز شهری در اقصی نقاط ایران و جهان، بیشتر به دو شکل اساسی می‌باشند که عبارتند از
- سازه‌های بتنی
- سازه‌های فلزی
که به طور کلی استفاده از سازه‌های بتنی سهم بیشتری را به خود اختصاص داده است. شاید پس از مطالعه این مقاله شما هم استفاده از سازه بتنی را مقرون به صرفه بدانید و یا اینکه نظر خود را تغییر داده و اسکلت فلزی را ترجیح دهید.
در این مقاله با عناوین اصلی زیر آشنا میشویم:
قاب اسکلتی چیست؟
قاب اسکلتی سازه‌ی قابی میباشد که معمولاً برای ساخت ساختمانهای چند طبقه به کار می رود . این قاب یک شبکه یا ساختار ستون ها و همچنین تیرهای اتصال که از کف داخلی و دیوارهای خارجی حمایت میکنند و مسئولیت نگهداری از ساختمان هم بر دوش آنهاست را شامل میشود.
انواع مختلفی از سازه‌های قابی وجود دارد که در ساخت و ساز شهری به کار می روند. میان پروژه های مختلف متداول ترین سازۀ قابی که استفاده می شود قاب اسکلتی می باشد. در یک سازه قابی در محل اتصال ستونها و تیرها که پشتیبانی و نگهداری از سازه عمرانی گنجانیده شده است به عنوان قاب اسکلتی شناخته میشود.
متریالی (مصالح و مواد اولیه) که برای ساخت قاب اسکلت ها استفاده می شود میتواند از جنس چوب بامبو استیل و حتی بتن باشد. اولین باری که قابهای اسکلتی در ساخت و ساز استفاده شدن در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم میلادی بود.
قابهای اسکلتی برای سرعت بخشیدن به ساخت پروژه های عمرانی و ساختمانها و آسمان خراش‌ها استفاده میشدند. به کارگیری از این قابهای اسکلت به ما در طراحی کف داخلی که میتواند بدون دیوار متحرک باشد، کمک میکند؛ و منجر به گسترش استفاده از متریال های گوناگون برای ساخت نما ها و منعطف کردن فضای بیشتر آنها خواهد شد.
اسکلت ساختمان چیست؟
اسکلت ساختمان یک قاب استیل می باشد و به منظور نگهداری آسمان خراش‌های بزرگ و یا ساختمان ها ساخته میشود یک اسکلت ساختمانی متشکل از ستونهای عمودی میباشد که با تیرهای فلزی ساخته شده و برای ثبات و پایداری از آن شاه‌تیرهای استیل عبور میدهند. سازه‌های اسکلت ساختمان از پرچکاری تیرهای پشتیبان استیل و شاه‌تیرها تشکیل میشود.
استفاده از اسکلت ساختمان نسبت به ساختمانهای معمولی در ساخت و سازها منافع و مزایای بیشتری برای شما خواهد داشت. برای ساخت یک سازه روش‌های مختلفی هنگام ساخت استفاده می شود. هنگامی که ستون های ورق عمودی و تیر های افقی فولادی به عنوان قاب اسکلت استفاده میشود ساختمان به عنوان یک ساختمان سازه فولادی شناخته خواهد شد.
ستونها و تیرها از طبقات پشتیبانی و نگهداری میکند و همچنین وزن کل ساختمان را به فوندانسیون و زیربنای آن منتقل میکنند. گسترش تکنیک زمانی سازه فولادی از ابتدای قرن نوزدهم تا اواخر قرن بیستم ساختن ساختمان های بلند و آسمان خراش ها را میسر کرد متداولترین متریالی که برای ساختمان سازی سازه فولادی استفاده میشود فولاد نرم و یا فولاد کم کربن است که نوعی فولاد به شمار می آید.
ساختمان سازه‌های فولادی یک ویژگی مهمی که دارند انعطاف پذیری آنها به دلیل استفاده از فولاد نرم میباشد. یکی دیگر از مزایا های فولاد نرم این است که به دلیل آرایش مولکولی آن میتواند بدون ترک خوردن خم شود (البته اگر از محاسبات سازه و متریال صحیح ساخته شده باشد). یک ساختمان سازه فولادی هنگامی که نیروی ناشی از باد و یا زلزله به آن اعمال شود میتواند خم شود. ساخت قابهای فولادی روش پایدار و بادوام و مطمئن برای ساخت و ساز است که در بیشتر پروژه های عمرانی از آن استفاده می کنند.
ساخت قاب فولادی انتخابی مقرون به صرفه و بادوام طراحی پروژه های ساختمانی با ارتفاع کم متوسط و زیاد است. در سیستم قاب ساختمانی که در آن عناصر سازنده افقی و عمودی به وسیله یک سیستم ،تیرها و ستونهای سازه ای تشکیل می شوند به عنوان قاب ساخت و ساز فولادی ارجاع داده میشود . ساخت قاب فولادی معمولا طبق استانداردهای پیشرفته موسسه ساخت فولاد آمریکا در ایالات متحده و انجمن استانداردهای کانادا در کانادا ،طراحی و ساخته و نصب شده است.
کاربرد قابهای فولادی
- ساختمان های بلند به علت استحکام و وزن کم و سرعت ثابت
- ساختمانهای عمومی و مراکز خرید به علت توانایی شان در ایجاد فضاهای دهانه بزرگ با هزینه کم
- انبار ها به دلیل استحکام و توانایی آنها در ایجاد فضاهای دهانه بزرگ
انواع سازه در ساختمانهای امروز
در زندگی امروزی سازه‌ها به دو نوع اصلی تقسیم میشوند.
- سازه‌های بتنی
- سازه‌های فلزی
به طور کلی استفاده از سازه‌های بتنی در ایران سهم بیشتری را به خود اختصاص داده است. با توجه به ساخت و ساز و صنعتی شدن شهرهای بزرگ باید سازه‌های نیز به شیوه و روش مدرن باشد و از روش های سنتی و قدیمی دوری کرد زیرا این روش با سرعت بیشتر، ایمن‌تر و مقاوم تر و مدرن تر پیش میرود و در حال حاضر بین این دو روش سازه اسکلت فلزی برگزیده تر است.
اسکلت فلزی
امروزه در بیشتر ساختمانهای در حال ساخت، در اقصی نقاط جهان از سازه اسکلت فلزی استفاده میشود. دلایل مختلفی برای استفاده از اسکلت فلزی برای ساخت انواع ساختمان وجود دارد که برخی از آنها را با هم مرور میکنیم.
استحکام ساختمان در مقابل زلزله و طوفان
از دیگر مزایای این روش استحکام ساختمان میباشد در این روش ستون های سازه فلزی به دو روش افقی و عمودی در کنار هم قرار میگیرند که تشکیل شده از فولاد ،تیر و ستون که ریشه و پی اسکلت فلزی فولاد میباشد به همین دلیل از اهمیت بسیار بالایی برخوردار میباشد.
از مزایای جنس فولاد مقاومت بسیار بالا، شکل گرفتن، خم شدن و جوش پذیری میباشد.
سبک بودن اسکلت فلزی
از دیگر فواید اسکلت فلزی نسبت به اسکلت بتنی سبک تر بودن و مقاوم بودن این سازه در مقابل عواملی مانند زلزله، فشار‌ها و ضربه‌ها میباشد. استفاده از اسکلت فلزی امکان اصلاح در سازه را در هر مرحله برای رفع و اصلاح نقص و عیبی بدون خراب کردن و تخریب میدهد.
مقاومت متعادل که در اسکلت فلزی وجود دارد، به این صورت است که از هر طرف کشش و مقاومت دارد؛ در کشش و فشار یکسان و در برش نیز همانطور میباشد. در برابر نیروی وارد شده، فشار و کشش به خوبی عکس العمل نشان میدهند اما سازه های بتنی در برابر مقاومت و فشار خوب و مقاوم هستند؛ اما در برابر کشش و برش کم میباشد و اگر نقطه‌ای تحت نیروی کششی قرار گیرد و پشتیبانی و مجهز نشده باشد خراب میشود.
به علت ساخت فولادهای استاندارد و استفاده از آن در اسکلت فلزی ساختمان، مهندسان خبره می‌توانند با دقت بسیار بالا نیروهای خمش، برش، خستگی، تحمل وزن و توزیع آن در کل سازه را محاسبه نمایند؛ اما در ساختمانهای بتنی این محاسبات به علت وجود بتن اغلب مانند اسکلت فلزی دقیق نمیباشد. دوام در اسکلت فلزی که اگر مرحله انتخاب فولاد و دقت و نگهداری به خوبی صورت بگیرد بسیار بالا میباشد.
اشغال فضا در ساختمان اسکلت فلزی
ساختمانها با سازه اسکلت فلزی از نظر ستون و تیرها و ابعاد و ارتفاع کوچکتر از ساختمان با سازه اسکلت بتنی هستند یعنی ساختمان های بتنی فضا و جای زیادتری اشغال میکنند. در ساختمانهای بتنی به علت فضای زیادی که ستون اشغال میکند، مساحت مفید کاهش می‌یابد.
در شهرهایی مانند تهران که قیمت زمین و آپارتمان بسیار بالاست، استفاده از سازه اسکلت فلزی و بیشتر شدن مساحت مفید ساختمان مقرون به صرفه خواهد بود.
بررسی و مقایسه هزینه در اسکلت فلزی و بتنی
عده ای از مهندسان و مجریان ساختمانی بر این نظر و عقیده هستند که اسکلت بتنی به نظر کم هزینه تر میباشد اما با هزینه های جانبی حتی بیشتر از اسکلت فلزی در می آید البته تمام این نظریات به عوامل گوناگون نیز بستگی دارد مانند شرایط آب و هوا، رطوبت و بارندگی مناطق زلزله خیز و عوامل ناظر و کار فرما و …که در هزینه ها تأثیرگذار میباشد اما در نهایت اسکلت فلزی نسبت به اسکلت بتنی گرانتر میباشد.
در ساخت ساختمان های با اسکلت بتنی از بتن سیمان شن و ماسه و انواع میلگرد استفاده میکنند و تیرهای اصلی آن که به شاهتیر معروف است از بتن میباشد که به همین دلیل به اسکلت بتنی معروف شده است؛ اسکلت فلزی جنس شاهتیر آن از فولاد میباشد که در این سازه از پیچ و جوشکاری جهت اتصالات استفاده میشود.
برتری اسکلت بتنی نسبت به اسکلت فلزی
اسکلت های بتنی از استقامت بیشتری در برابر حرارت برخوردار می‌باشند و در برابر حرارت ۶٠٠ سانتی گراد مقاومت می کنند اسکلت بتنی در برابر آتش سوزی از یک ساعت تا شش ساعت تحمل و مقاومت دارد و با رعایت استانداردهای لازم از دوام بیشتری نسبت به اسکلت فلزی برخوردار است و دیگر این که از نظر هزینه مناسب تر و مقرون به صرفه تر ساخته می شود.
برتری اسکلت فلزی نسبت به اسکلت بتنی
وزن سازه سبک تر است در برابر با اسکلت بتنی و تحمل نیروی کششی بیشتری را دارد. سرعت و پیشبرد کار و بالا رفتن ساختمان در اسکلت فلزی بیشتر است شرایط جوی و آب و هوایی در ساخت این اسکلت ها کمتر تاثیر گذار میباشد. فضایی که این سازه ها اشغال میکنند نسبت به سازه بتنی کمتر است و دیگر اینکه از مصالح کمتری در ساخت و بنای این سازه استفاده میشود و از دیگر مزیت‌های مهم این که هنگام تخریب ساختمان فلزی به خاطر استفاده از آهن و فولاد ارزش بیشتری دارد و میتوان آنها را در بازار به عنوان اسکلت و آهنهای دسته دوم بفروشند.
اسکلت فلزی با اتصالات پیچ و مهره و اسکلت فلزی جوشی
انواع اسکلت فلزی به دو روش جوشی و روش پیچ و مهره‌ای که مهندسان و طراحان بیشتر به روش پیچ و مهره ای برای سازه‌ها توجه دارند. اسکلت فلزی پیچ و مهره متداولترین روش میباشد که برای وصل از پیچ و مهره‌ای مخصوص استفاده میکنند در گذشته برای ساختمان های بزرگ و صنعتی از این روش استفاده میشد؛ ولی به تدریج ساختمان های بزرگ مسکونی نیز از این روش استقبال کردند. حال میپردازیم به مقایسه اسکلت فلزی پیچ و مهره‌ای با جوشی. باید این دو را از نظر هزینه، زمان، کیفیت و مقاومت مورد بررسی قرار دهیم.
اسکلت فلزی جوشی این روش در مصالح مورد نیاز از نظر هزینه کمتر میباشد اما اسکلت فلزی پیچ و مهره ای به علت سرعت و آسانتر بودن ان بهتر و برتری نسبت به روش جوشی میباشد اسکلت فلزی پیچ و مهره‌ای از نظر دوام، کیفیت و استحکام و مقاومت نسبت به اسکلت جوشی برتری زیادی دارد. در این روش تمامی عملیات این نوع اسکلت در کارخانه انجام میشود و به دور از عوامل محیطی می باشد.
روش اسکلت جوشی در محیط و تحت تاثیر عوامل و نیز با دستگاه جوش دستی انجام میشود در سازه‌های بتنی به علت نبود اجرای درست در مراحل میلگرد گذاری و بتن ریزی به طور معمول کیفیت اجرا سطح پایین امده و مقاومت و محکم بودن سازه را به نسبت آمار و محاسبات پایین آورده است در رابطه با تغییر و نکته های اجرایی باید یادآور شد زمانی که ساختمانهای فولادی جوشی دچار آسیب و تعمیر میشود فقط می توان آن را با برش قطعه، وصله کرد که این روش خود جای بحث دارد؛ اما اگر اسکلت فلزی پیچ و مهره صدمه ببیند این قطعه را میتوان به راحتی باز کرده و قطعه دیگری را جایگزین کرد.
مراحل اجرای اسکلت پیچ و مهره
- طراحی سازه فلزی
- ساخت فونداسیون
- نصب ستون ها
- نصب تیرها
- نصب سیستم کف
طراحی سازه فلزی پیچ و مهره
اولین قدم برای طراحی سازه باید تمام استانداردهای جهانی را در نظر گرفت در این نقشه باید قطر تمام پیچ و مهره‌ها و واشرهای مورد نیاز برای ساخت و ساز مشخص باشد .
ساخت فونداسیون
در اجرای مراحل هر مرحله از اهمیت و حساسیت ویژه‌ای برخوردار میباشد .در این مرحله نیز باید کاملا دقیق و فنی روی زمین با توجه به شرایط خاک و مقاومت آن و نیز جنس مطلوب خاک که باعث میشود نشست و لغزش در پی سازه بوجود نیاید .قسمت اولیه و ابتدایی ساختمان در اسکلت فلزی پیچ میباشد .قبل از اجرای نقشه بر روی زمین باید تمام مشخصات بتن قطر و طول کلی برای بریدن میلگرد ها و تمام ارقام و اما به صورت واضح و دقیق بر روی نقشه مشخص باشد.
اگر زمین ناهموار و پستی و بلندی داشته باشد و یا از گیاهان و بوته‌ها پوشیده شده باشد باید آن را پاکسازی کرد بعد از این کار باید محور طولی و عرضی روی نقشه را، روی زمین پیاده کنیم که به آن محور بنا گفته میشود که با دو میخ چوبی یا فلزی در ابتدا و انتها، محورهای طولی و عرضی را مشخص میکنیم
اجرای مراحل فونداسیون اسکلت فلزی پیچ و مهره
- پی کنی و گود برداری
- اجرای بتن مگر
- آماتور بندی
- قالب بندی
- بتن ریزی
مرحله نصب ستون در اجرای اسکلت فلزی پیچ و مهره
در این مرحله نصب ستون و وصل کردن ان به فونداسیون مربوط میباشد. در این قسمت بیس پلیت نقش بسزایی دارد. در حقیقت بتن بیس پلیت ورقه سیاه فلزی میباشد که از یکطرف به سمت بتن و از سمت دیگر با ستون درگیر است که بعد از خشک شدن بتن بیس پلیت را روی فونداسیون گذاشته و با پیچ و مهره بیس پلیت را محکم در جای خود ثابت میکنند این مرحله بسیار حساس و مهم است زیرا که نباید بینن صفحه بین پلیت و فونداسیون فاصله ایی باشدبرای پر کردن فضای این بین را با ترکیبات ماسه و سیمان و آب و ترکیبات دیگر که به این ترکیب گروت میگویند فضای خالی را می پوشانند.
نصب تیرها
تیرهای فولادی تا ۱۸ متر طول و درحالت معمول از ۳متر تا ۹ متراست.اتصالات ستون به تیر و تیر به تیر است.
نصب سیستم کف
کف ها معمولا قائم را تحمل میکنند در برابربار و فشارهای جانبی مقاوم هست.
دهانه سقف ساختمان
سازندگان باید آگاه باشند که برای ساخت سازه های ساختمانی چه سقفی و با چه روش و بودجه در نظر گرفته شده به انجام برسانند این بخش از کار گذشته از استقامت و بالا و محکم بودن به دلیل فشار طبقات بالایی را متحمل شود باید وزن کمی هم داشته باشد زیرا که وزن کمتر استحکام و استقامت بیشتری دارد.
انواع سقف
- سقف چوبی
- سقف طاق ضربی
- سقف با تیرچه پاشنه بتنی و بلوک
- سقف باتیرچه پاشنه فلزی کرومیت و بلوک
- سقف با تیرچه پاشنه سفالی و بلوک
- سقف کامپوزیت کرومیت
سقف چوبی
کم وزن بودن ساختمان از نظر بودجه ارزان تر و کم هزینه تر مصالح در برابر زلزله خسارت کمتر در برابر صدا عایق مناسب هنگام زلزله فشار نیرو را جذب میکند وتحمل نیروی وارده و فشارو کشش مناسب از مزایا این نوع سقف میباشد.اما ضعف این نوع سقف در هنگام آتش سوزی و نیز قابل دسترس نبودن در همه مناطق و بدتر اینکه مستعد برای رشد موریانه
سقف طاق ضربی
قیمت و هزینه مناسب آجر برای اجرا این سقف لازم نیست دانش فنی داشت دسترسی آسان به مصالح،معایب این نوع سقف نداشتن انسجام کافی،اهن خوردگی براثرتماس با سیلیکات گچ یکپارچه نبودن این سقف سنگین هست وهنگام زلزله گزینه مناسبی نمیباشد.
سقف با تیرچه پاشنه بتنی و بلوک
در این نوع تیرچه بلوک از بلوک یونولیتی استفاده میکنند که وزن کمتر و سبک تری دارد و این نوع مقاومت بالایی دارد.از معایب وزن سنگین تیرچه نیاز به افراد بیشتری میباشد ودر هنگام حمل اگر دقت نشود خراب میشود و هنگام اجرا نیز به شمع بندی نیاز میباشد.
سقف باتیرچه پاشنه فلزی کرومیت و بلوک
در این نوع نیاز به شمع بندی ندارد هماهنگی سقف و اسکلت (چفت شدن تیرچه به اسکلت)پایین بودم استرس و تنش معایب این نوع سقف و اسکلت نیاز به سقف زن با مهارت دارد و نیز در نوع اختلاف نظر هنگام اجرا زیاد است.
سقف با تیرچه پاشنه سفالی و بلوک
قیمت ارزان و مناسب به نسبت بقیه تیرچه ها معایب وزن زیاد و سنگین سازه هنگام استفاده از بلوک سیمانی یا سفالی، از دیگر ضعف این سقف جدا شدن سفال از بتن به راحتی و از قابلیت انتقال بار کاسته میشود.
سقف کامپوزیت کرومیت
به شمع بندی نیازی ندارد سرعت پیشرویی کار بالا میباشد.امکان همزمان چند سقف نیاز به دپوی مصالح نداردو به راحتی اجرای داکت و تاسیسات از بین تیرچه هاو نیز وزن کم سقف از مزایا این نوع سقف میباشدمعایب نیز به دلیل لرزش انتخاب مناسبی برای ساختمانهای مسکونی نیست مگر اینکه در زمان بتن ریزی تمام تیر آهن های فرعی و اصلی شمع بندی شود
تفاوت سقف تیرچه بلوک و کرومیت
در تیرچه بلوک لازم است شمع بندی و جک گذاری در زیر سقف انجام شود در صورتیکه در تیرچه نمیتواند وزن بتن خیس را تحمل کند به این دلیل در فاصله یک متری زیر تیرچه هاشمع میگذارند تا مقاومت بتن را به حد کافی برسانند در حالیکه در کرومیت تیرچه هاقدرت تحمل بتن خیس را دارند و لازم به شمع نیست در سقف کرومیت سرعت اجرا کار بسیار بالاتر از سقف تیرچه بلوک میباشد.
درتیرچه بلوک طبقه به طبقه سقف اجرا میشود در حالیکه در کرومیت میتوان سه طبقه را همزمان با هم اجرا کرد نکته دیگر اینکه در تیرچه بلوک فاصله بین تیرچه ها ۵۰ سانتیمتر میباشد در حالیکه در کرومیت ۷۰ سانتیمتر و همین باعث میشود از تیرچه کمتری در کرومیت استفاده شود
پوشش ضد حریق در اسکلت فلزی
این پوشش بر روی سازه ها در برابر حرارت و افزایش دما ساختمان را پوشش میدهد و در برابر آتش و حریق از ساختمانها محافظت میکند و ریزش ساختمانها و سازه ها و آسیب جلو گیری میکند و نیز این پوشش ضد حریق از در هنگام بروز حادثه حالت انبساط پیدا میکنند و همین امر از نفوذ گرما و حرارت به اسکلت بتنی یا فلزی ساختمان جلوگیری میکند و حتی این مقاومت تا چند دقیقه یا چند ساعت بستگی به نوع عایق مقاومت دارد.پس در هر ساختمان اصلی ترین گزینه اول ایمنی هر چه بیشتر ساختمان مهمترین رکن است.
پیمانکار اسکلت فلزی
در واقع پیمانکاری اسکلت فلزی و بتنی دو روش کاملا در ساخت سازه و ساختمانها میباشد که هرکدام معایب و مزیتها مختص به خود را دارند که با توجه به نوع اسکلت در ساختمان مهندسین و پیمانکاران با در نظر گرفتن شرایط اقدام به انجام کار میکنند شرایطی مانند مسائل اقتصادی و هزینه، نوع آب وهوا منطقه متراژ زمین عوامل فنی که در انتخاب نوع اسکلت بسیار تاثیرگذار میباشد.
اگر از ابتدا تصمیم درستی برای انتخاب نوع سازه اتخاذ نشود، بعد از انجام عملیات امکان تغییر و عوض کردن سازه وجود ندارد و فقط باید تخریب کرد که آن هم مستلزم هزینه بسیار کلانی میباشد.
پیمانکار به صورت حرفه ایی و تخصصی اجرای فونداسیون را انجام میدهد و کار را از صفر تا صد به عهده می گیرد؛ بعنوان مثال یک پیمانکار تخصص اسکلت بتنی تمامی عملیات مسطح کردن زمین و اجرای بتن مگر و آرماتوربندی قالب‌بندی و بتن ریزی به صورت تکمیلی انجام میدهد.
وظایف پیمانکار اسکلت ساختمان در سازه فلزی اسکلت
در سازه فلزی اسکلت برای انتخاب پیمانکار حتما باید از پیمانکاران و شرکت‌های با‌تجربه و آگاه کمک گرفت زیرا افراد بدون تجربه باعث خسارتهای زیادی میشوند. پیمانکار اسکلت فلزی ساختمان وظیفه کلیه کارها و امور ساختمانی از صفر تا صد رابرعهده میگیرد.
وظایف اصلی پیمانکار اسکلت بتنی
پیمانکار سازه وظیفه دارد در تمام مراحل اجرایی کار فرما دقیق و هوشیارانه عمل کند تا کارها طبق اصول و نقشه جلو برود در طول مراحل کار باید همیشه در محل حضور داشته باشد زیرا اگر جایی از کار به مشکل خورد رفع و رجوع مشکل در طول انجام پروژه با پیمانکار میباشد و اگر حاضر نباشد کار به وقفه می افتد واین نیز با تعهد و قراداد زمانی پیمانکار مغایرت پیدا میکند زیرا تمام مراحل ساختمان به یکدیگر مربوط میشود وهر مرحله که به تعویق بیفتد پیشبرد بقیه کار نیز زمانبر میشود.
اجرای باد بند در اسکلت فلزی
بادبند یا مهاربند سیستم جانبی موثر و متداول و مقاوم در مقابل زلزله میباشد. از ویژگیهای مهم قاب مهاربندی سخت بودن آن در مقابل با سیستم قاب خمشی میباشد برای قاب خمشی معیار آن سختی است ولی در مهاربند معیار و ویژگی آن مقاومت تعیین کننده است اما بازهم هم قاب خمشی معیار مقاومت و شکل پذیری را دارد قاب مهاربندی بیشتر از قاب خمشی مورد توجه قرار گرفته است.
دو نوع سیستم قاب مهاربندی
١) قاب مهاربندی شده همگرا ( سی بی اف )
٢) قاب مهاربندی شده واگرا ( ای بی اف ) که مورد توجه و اهمیت پژوهشگران سازه های فولادی است که هر کدام از این دو به روش متفاوت و مختلفی موجب شوند تا انرژی ناشی از زلزله به هدر رود.
نحوه اجرای بادبند در اسکلت
از سرعت اجرایی بالایی برخوردار می‌باشند نصب آسان قیمت مناسبتر و پایین‌تری نسبت به قاب خمشی از ویژگیهای مهم قاب مهاربندی میباشد .اما گاها به دلیل آسانی کار و کاهش هزینه در بسیاری از موارد انجام این کار توسط افراد غیر حرفه ای انجام شده و شاهد رعایت نکردن نکات فنی بوده و نیز مجریان هم قواعد فنی را کنترل نکردند.
برای نصب مهاربندها ابتدا باید صفحات اتصال آکس تیر و ستونها گرفته و با جوش گوشه به آنها متصل میشود اتصال مهاربندها باید در آکس تیر و ستون نصب شود زیرا که توجه به فشار و نیروی زیاد مهاربندها پیچش در ستونها را موجود میشود و نیز صفحات اتصال این مهاربندها باید کاملا در یک راستا با تیر و ستون نصب شود زیرا در غیر این صورت جوشکاری مناسبی به تیر امکان پذیر نمیشود
جمع بندی مزایای ساختمان های فلزی
در قبل به مزایای استفاده از اسکلت فلزی در ساختمانهای فلزی به تفضیل اشاره کردیم. در پایان مقاله به جمع بندی موارد میپردازیم.
مقاومت زیاد
قطعات فلزی مقاومت و استحکام زیادی دارد و نسبت به وزن ان از مصالح بتن بزرگ تر است به همین دلیل در ساختمان های مرتفع و بلند که در زمینهای سست بنا میشود از این نوع سازه استفاده میشود.
خواص یک نواخت
فلز در کارخانه‌های بزرگ و تحت نظارت دقیق و صحیح تولید میشود، برخلاف بتن .در فلز میتوان از یک نواختی آن اطمینان داشت
دوام
دوام فلز و فولاد بسیار بالا است و اگر در نگهداری فلز دقت لازم داشته باشند تا مدت بسیار طولانی قابل استفاده است .
شکل پذیری
فلز خاصیت شکل پذیری دارد و همین باعث می شود که نیروی ضربه‌ای را تحمل کند در حالی که بتن بسیار شکننده است و در برابر فشار و نیروها ضعیف است .
پیوستگی مصالح
در قطعات فلز به دلیل مواد تشکیل دهنده همگن ،پیوسته هستند .در قطعات بتن اسیبهابی که زلزله به پوشش و ساختار بتنی روی سلاح میلگرد وارد میگردد ترک هایی به وجود می‌آید که قابل کنترل نیست و بعد از هربار زلزله باعث ضعیف و در نهایت تخریب میشود .
مقاومت متعادل مصالح
استحکام و مقاومت در برابر فشار یکسان است اما در ساختمان بتنی مقاومت بتن در برابر فشار خوب ولی در برابر برش کم است .
ازجمله مزایا و برتری ساختمان های فلزی تخریب کمتر در انفجار ،تقویت پذیری و امکان مقاوم سازی، شرایط آسان ساخت و نصب ،سرعت نصب ، پرت مصالح ، وزن کم سازه ،اشفال فضا ،ایمنی در برابر زلزله ،کاهش قیمت تمام شده ،صرفه جویی در زمان از برتری های ساختمانهایی با سازه فلزی میباشد.
